Κινητή τηλεφωνία και ακτινοβολία

[noir]

Το θεμα της ακτινοβολιας των κινητων τηλεφωνων με απασχολει εδω και αρκετο καιρο. Ειπα λοιπον να το ψαξω λιγο παραπανω και κατεληξα στην ευρεση καποιων ερευνων, ρεπορταζ, και λινκ τα οποια τα αναδημοισευω, ενημερωτικα αλλα και ως αρχη διαλογου. ελπιζω συναδελφοι που κατεχουν σχετικα καλα το θεμα να δοσουν και επιπλεον πληροφοριες ή σχετικη βιβλιογραφια.

Τα υπολοιπα ακολοθουν στο υπερδιπλο σεντονι ...


ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Α ΖΗΝΕΛΗΣ MD, BA.
Τ. Fellow Νοσοκομείου ShadysideUSA. Τ. Attending Νοσοκομείου WesternPenn, USA. Παθολογία, Γαστρεντερολογία, Ηπατολογία. BA Πολιτειακού Πανεπιστήμιου Καλιφόρνιας, ΗΠΑ. Μέλος ΔΣ Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Κεφαλονιάς και Ιθάκης.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση της ανησυχίας σχετικά με τις πιθανές βλάβες της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας κινητής τηλεφωνίας στον ανθρώπινο οργανισμό, π.χ. η Βρε­τανική Επιτροπή Ακτινοπροστασίαςτο έτος 2004 προειδοποίηοε γιο την μη χρήση των κινητών οπό το παιδιά εκτός ιδιαιτέρων περιπτώσεων1. Ακολούθησε ο Ιατρικός Σύλλογος της Αυστρίας1 τον περασμένο Αύγουστο 2005 όπου έδωσε τις εξής οδηγίες:

     1) Παιδιά κάτω των 16 ετών να μην χρησιμοποιούν κινητά.
     2) Να χρησιμοποιούνται κινητά σε επείγουσες κατα­στάσεις και γιο λίγο χρονικό διάστημα.


Αυτή η ανησυχία κορυφώθηκε μετά από την Ευρωπαϊκή μελέτη REFLEX(επτά ευρωπαϊκών χωρών και 12 εργαστηρίων) για βλάβη στο DNA. Επίσης πλη­θαίνουν οι αναφορές για πιθανές βλάβες από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία κεραιών κινητής τηλεφω­νίας στους κατοίκους των γύρω περιοχών όπως στην Ισπανία,ΓαλλΙα, Γερμανια, κ.λ.π.

Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

Όπως είναι γνωστό το σημερινά «άρια ασφαλείας» γιο το κοινό στην Ελλάδα είναι 720 μw/cm^2 (νια συχνότητα 1800ΜΗ2). Τα οποία δεν θα έπρεπε να λέγονται «όρια ασφαλείας» διότι στο αγγλικό κείμενο η λέξη είναι exposure η οποία μεταφράζεται ως έκθεση κι όχι ασφάλεια. Αυτά τα όρια προστατεύουν το κοινό μόνο από τις βλάβες που δημιουργούνται οπό τον θερμικό μηχανισμό δηλαδή έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας των ιστών οπό την ακτινοβολία με αποτέλεσμα κυτταρικές βλάβες). Δεν προστατεύουν το κοινό από τις βλάβες που δημιουργούνται από τον μη-θερμικό μηχανισμό(δηλαδή χωρίς να αυξηθεί η θερμοκρασία του σώματος έχουμε βλάβες). Λυτό μας το επιβεβαιώνει η ίδια η, επιτροπή που δημιούργησε αυτάτα όρια και μας λέει ότι αυτές οι οδηγίες καλύπτουν μόνο βραχυπρόθεσμες βλάβες όπως:
(1) Ενεργοποίηση του νευρικού και μυϊκού ιστού, (2) Εγκαύ­ματα και (3) Αύξηση της θερμόκρασίας.

Η κεραίες εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Αυτή η ακτινοβολία στην γύρω περιοχή είναι στο υψηλότερα επίπεδα, σε απόσταση μέχρι περίπου 200-300 μέτρα οπό την κεραία), κατόπιν μειώνεται όσο αυξάνεται η απόσταση π.χ.:


Ο σκοπός λοιπόν της απομάκρυνσης της κεραίας είναι να μην δέχονται τα παιδιά και οι κάτοικοι αυτή την αυξημένη δόση ακτινοβολίας που υπάρχει έως τα 300μετρα, διότι το παιδιά:

   (1) απορροφούν μεγαλύ­τερη δόση από τους ενηλίκους,
   (2) έχουν αυξημένο ρυθμό πολλαπλασιασμού των κυττάρων ώστε μεγα­λύτερη πιθανότητα βλάβης,
   (3) έχουν λεπτότερο κρανίο και οι μελέτες δείχνουν μεγαλύτερη απορρόφηση ακτινοβολίας,
   (4) δεν έχει ωριμάσει το ανοσοποιητικό τους σύστημα,
   (5) έχουν σταδιακή ωρίμανση του κεντρικού νευρικού συστήματος π.χ. έχουμε δια­φορετικό στάδιο ωρίμανσης του Εγκεφάλου σε ένα νεογέννητο, έξι ετών και 14 ετών." Tο πόση ακτινοβολία δέχεται κάποιος γύρω οπό την κεραία εκτός από την μέτρηση υπολογίζεται και με την εξής εξίσωση:


NPtx
  S= 10(G-L) /10 + αντανακλάσεις
4πd2

S: Πυκνότητα ισχύος της ακτινοβολίας που δέχεται κάποιος γύρω από μια κεραία.
Ν: Αριθμός πομπών.
Ptx: Ολική ισχύ ακτινοβολίας προς την κεραία.
G: Κέρδος της κεραίας.
d: Απόσταση από την κεραία.
L: Απώλεια,
π: 3.14

Βλάβες από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

Η κινητή τηλεφωνία χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Μελέτες αποδεικνύουν ότι τιμές ακτινοβολίας εντός αυτόν των λεγομένων ορίων ασφαλείας μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στους ζώντας οργανι­σμούς, όπως:

   1). Συμπτώματα του συνδρόμου των μικροκυμά­των (διαταραχή μνήμης, συγκέντρωσης, εξάντληση, πονοκεφάλους κλπ ιδιαίτερα σε απόσταση 50-400μέτρων ατό την κεραία), τιμή ακτι­νοβολίας έκθεσης 0,44 -0.025 μW/cm2 (δηλαδή 1636 έως 28.800 φορές κάτω από τα ελληνικό όρια ασφαλείας.

   2). Κάτοικοι που έμειναν εντός των 400 μέτρων από κεραία κινητής τηλεφωνίας για 10 χρόνια παρου­σίασαν αυξημένα ποσοστά καρκίνου σε σχέση με τους κατοίκους που ζούσαν μακρύτερα των 400 μέτρων.

   3). Ο Καθηγητής Goldsmith ανέφερε διαταραχές στα χρωματοσώματα, αιματολογικές βλάβες, επί­δραση στην αναπαραγωγή και αύξηση του καρκίνου, σε τιμή ακτινοβολίας έκθεσης 0,1 μW/cm2 (δηλαδή 7200 φορές κάτω από τα ελληνικά όρια ασφαλείας). Την διαταραχή στην αναπαραγωγή μας την επιβεβαιώνουν και άλλες μελέτες όπως:
   1) Ο καθηγητής Μαργαρίτης και η ομάδα του (έτος 2004) από το Πανεπιστήμιο Αθηνών αναφέρει τις επιδράσεις της ακτινοβολίας κινητής τηλεφωνίας στην αναπαραγωγική ικανότητα των πειραματόζωων(μείωση αναπαραγωγής).
   2) Ο καθηγητής Μάγρας και η ομάδα του από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Με τιμή ακτινοβολίας έκθεσης 0.16-1,053μW/cm2 (δηλαδή 4500-683 φορές κάτω από τα ελληνικά όρια), επιβεβαιώνουν το ίδιο πράγμα.
   3) Ο Balmoni (2005) ανέφερε τα ίδια αποτελέσματα: Δηλαδή όταν οι φωλιές των πουλιών ήταν εντός 200 μέτρων από τις κεραίες, ήταν μειωμένη η αναπαραγωγή σε σύγκριση με τα πουλιά που οι φωλιές τους ήταν σε απόσταση μεγαλύτερη των 300 μέτρων από τις κεραίες. Επίσης ο ερευνητής αναφέρει μεταξύ άλλων και τις ακόλουθες βλάβες μετά από έκθεση στην ακτινοβολία:
     Α) Μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κ.λ.π. στα πουλερικά και τα ποντίκια.
     Β)Αύξηση της εμβρυϊκής θνησιμότητας των πτηνών.
     Γ) Επίδραση στα νεύρα του νευρικού συστή­ματος.
     Δ) Διαταραχές του αιματοεγκεφαλικού φραγμού.
     Ε) Άλλα ζώα μετά οπό έκθεση στην ακτινοβολία παρουσιάζουν διαταραχές στην υγεία, συμπεριφορά και ανάπτυξη.
     Ζ) Ελληνική μελέτη από το πανεπιστήμιο Αθη­νών αναφέρει προοδευτική μείωση του αριθμού των γεννήσεων στους αρουραίους μετά από την έκθεση στην ακτινοβολία.
   Στο συμπέρασμα ο Balmoni αναφέρει ότι δεν θα πρέπει να μένουν άτομα κοντά σε κεραία για αρκετές εκατοντάδες μέτρα. Μάλιστα μερικοί επιστήμονες προβάλλουν την άποψη ότι είμαστε ήδη μάρτυρες ενός παραδείγματος βιολογικών μεταβολών.
   4) Βλάβη στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και στα νευρικά κύτταρα.
   5) Εστιακές βλάβες της ηλεκτρομαγνητικής ακτινο­βολίας στο φακό του φυσιολογικού οφθαλμού σε συνθήκες καλλιέργειας (μικροσκοπικά δεν επανήλθε ο φακός του οφθαλμού στο φυσιολογικό).
   6) Βλάβες σε δέρμα και οφθαλμό(μελανώματα).
   Ο Stang και οι συνεργάτες του οπό την Γερμανία
   ανακοίνωσαν την πρώτη μελέτη η οποία περιγράφει την σχέση μεταξύ έκθεσης σε ακτινοβολία ραδιοσυ­χνοτήτων και οφθαλμικού καρκίνου (μελάνωμα).
   Οι Hallberg O. και Johansson Ο, από την Σουηδία ανακοίνωσαν ότι δημιουργείται μια διαταραχή του διορθωτικού μηχανισμού από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ώστε να ενισχύει την καρκινογενετική επίδρα­ση της UV ακτινοβολίας με αποτέλεσμα κυτταρική βλάβη και κακόηθες μελάνωμα στο δέρμα.
   7) Βλάβες στο DNA όπως:
   Ο Lai και οι συνεργάτες του ανακοίνωσαν την διάσπαση μονής και διπλής έλικας του DNA στα εγκεφαλικά κύτταρο των τρωκτικών μετά από οξεία έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
   Ο Diem και οι συνεργάτες του (2005) ανακοίνωσαν μη θερμικές βλάβες στο DNA από την ακτινοβολία κινητής τηλεφωνίας (1800MHz) στους ανθρώπινους ινοβλάστες.
   Ο Aiken και οι συνεργάτες του (2005) αναφέρουν την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην ακεραιότητα του DNA στους αρσενικούς ποντικούς.
   Ο Mashench αναφέρει τις γονοτοξικές επιδράσεις στα χρωματοσώματα του ανθρώπου μετά από έκθε­ση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία η οποία έγινε δια μέσου του μη-θερμικού μηχανισμού. Αυτή η δια­δικασία αυξάνει τον παράγοντα κινδύνου για τον καρ­κίνο. Θα πρέπει αυτά τα στοιχεία να ληφθούν υπόψη σε μελλοντικές συστάσεις για όρια ασφαλείας.
   Η Ευρωπαϊκή μελέτη REFLEX(2005) με έδρα την Γερμανία αναφέρει ότι μετά από έκθεση στην ηλεκτρο­μαγνητική ακτινοβολία κινητής τηλεφωνίας έχουμε βλάβες στο DNA ίδιες όπως και με την ιονίζουσα ακτινοβολία.

   Ο Johansson από την Σουηδία ανέφερε τα εξής:
   Α) Σε μελέτες που έκανεο ίδιος σε βιοψίες δέρ­ματος μετά από έκθεση στην ηλεκτρομαγνητι­κή ακτινοβολία(κινητής τηλεφωνίας και άλλες) διαπίστωσε βλάβες οι οποίες είναι ίδιες σαν αυτές που βλέπουμε μετά από έκθεση στην ιονίζουσα ακτινοβολία.
   Β)Έχει παρατηρηθεί αύξηση των μελανωμάτων(καρκίνων) του δέρματος και της παιδικής λευχαιμίας λόγω αύξησης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
   Γ)Είμαστε έκπληκτοι με το γεγονός ότι ο άνθρωπος έχει υποβληθεί σε ένα παγκόσμιο βιολογικό πείραμα χωρίς να το γνωρίζει.
   Δ)Ο Δρ Johansson συνέχισε και ανέφερε ότι δεν υπάρχουν ασφαλή όρια ακτινοβολίας ούτε για την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία κινητής τηλεφωνίας ούτε για άλλες μορφές ακτινοβο­λίας.

   8) Βλάβες στο ανοσολογικόσύστημα. Ο Brueve αναφέρει τις ανοσολογικές διαταραχές στους κατοίκους της Latvia μετά από την έκθεση στην ακτινοβολία.
   9) Αμυοτροφικήπλάγιασκλήρυνση. Ο Ahlbom αναφέρει στην ανασκόπηση της βιβλιογραφίας ότι υπάρχει σχέση μεταξύ ακτινοβολίας, παιδικής λευχαιμίας και αμυοτροφικής πλάγιας σκλήρυνσης.
   10)Όγκοι στο ακουστικά νεύρο και στον εγκέφαλο. Έχει αναφερθεί αύξηση των όγκων του ακουστικού νεύρου(νευρωμάτων) σε πολλές μελέτες όπως:
   Schoemaker(2005), Hardell(2006), Hardell(2005), Kundi (2004), Lonn(2004), Hardell(2002), Hardell(2003),
   Επίσης και των εγκεφαλικών όγκων στις εξής μελέτες:
   Hepworth 2006 (παρατηρήθηκε μια αύξηση των όγκων (γλοιωμάτων) στην πλευρά του εγκεφάλου όπου γινόταν η χρήση κινητού),

   Schuz 2006 (παρατηρήθηκε μια αύξηση του παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση των όγκων (γλοιωμάτων) σε ασθε­νείς που έκαναν χρήση κινητού περισσότερο από 10 χρόνια),
   Hardell 2006 (αύξηση των όγκων (αστροκυτωμάτων) όταν γινόταν χρήση κινητού περισσότερο από 10 χρόνια),
   Hardell 2004 (αύξηση των εγκεφαλικών όγκων στην πλευρά του εγκεφάλου όπου γινόταν η χρήση κινητού),
   Kundi 2004 (αυξάνεται ο παράγοντας κινδύνου για καρκίνο όταν έχουμε μακροχρό­νια χρήση κινητού τηλεφώνου),
   Hardell 2003 (αύξηση των όγκων (αστροκυτωμάτων) στην πλευρά του εγκεφάλου όπου γινόταν η χρήση κινητού),
   Hardell 2002 (αύξηση των όγκων (αστροκυτωμάτων) στην πλευρά του εγκεφάλου όπου γινόταν η χρήση κινητού).
   11) Βλάβεςστηνυγείατουκοινούκαιτουπερι­βάλλοντοςπαρατηρήθηκαν στη Latvia σε επιδημιολογική μελέτη όπως:
   Α) Σημαντική αύξηση στις γενετικές βλάβες στα βοοειδή44, οι οποίες μελετήθηκαν με εξετάσεις αίματος.
   Β) Παιδιά τα οποία κατοικούσαν στην περιοχή της έκθεσης είχαν αναπτύξει υπολειμματική μνήμη, προσοχή, μείωση στο χρόνο αντίδρασης και επιδράσεις στο νευρομυικό σύστημα.
   12) Επίσης, μακροχρόνια παρακολούθηση στην Αμε­ρικανική Πρεσβεία στην Μόσχα, όπου η έκθεση στην ακτινοβολία ήταν στα ίδια επίπεδα με τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, έδειξε μεγάλο αριθμό σοβαρών παθήσεων στους εργαζόμενους, όπως επίδραση στα χρωμοσώματα (DNA), και αύξηση των λευχαιμιών.
   13) Ο Dr Hyland(2005) ανέφερε τα εξής:
   Α) Διαταραχή του φυσιολογικού ρυθμού της ηλε­κτρικήςδραστηριότηταςτου εγκεφάλου όπως αποδείχθηκε με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΕΕΓ).
   Β) Διαταραχή της χημείας του εγκεφάλου ιδιαίτερα στο σύστημα της ντοπαμίνης.
   Γ) Διαταραχή του ύπνουιδιαίτερα στο στάδιο REM και μείωση της ορμόνης μελατονίνης.
   Δ) Αύξηση της έκφρασης της θερμικήςπρωτεΐνης (heat shock protein) στους ανθρώπους και στα ζώα.
   Ε) Αύξηση των όγκων του ακουστικού νεύρου.
   Ζ) Αύξηση των εγκεφαλικών όγκων (στην πλευρό χρήση κινητού).
   Ε) Διαταραχές στο DNA.
   Θ) Αύξηση της διαπερατότητας του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, με αποτέλεσμα την δίοδο των τοξικών ουσιών από το αίμα στα εγκεφαλικά κύτταρα. Τελευταία μεγάλη ανη­συχία προκαλεί η νέκρωση των εγκεφαλικών κυττάρων ιδιαίτερο στα παιδιά που προκλήθη­καν λόγω βλάβης αιματοεγκεφαλικού φραγ­μού.



Μηχανισμοί βλάβης.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για τους μηχανισμούς οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη μη θερμική βιολογική βλάβη στον ζώντα οργανισμό. Όπως αναφέρει ο καθηγητής Adey από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρ­νιας (Τμήμα Νευροεπιστημών), υπάρχουν στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι οι υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης δέχονται την πρώτη επίδραση στον ιστό απ 'τα μαγνητικά πεδία. Επίσης ο Adey αναφέρει την σημασία των ελευθέρων ριζών, που η επίδραση των μαγνητικών πεδίων επηρεάζει την επαναφορά τους στην σταθερή τους κατάσταση, με αποτέλεσμα να επιδρά στο ρυθμό και την ποσότητα των προϊόντων σε μια δεδομένη χημική αντίδραση. Οι ελεύθερες ρίζες μετά δρουν σε δύο επίπεδα: Πρώτον, σαν αγγελιαφόροι και μεσολαβητές σε διαδικασίες ελέγχου των κυτταρικών λειτουργιών και δεύτερον, στην παθοφυσιολογία για ορισμένες παθήσεις(Parkinson, Alzheimer, καρκίνος κλπ.).
Ο Alasdair Philips από την Μεγάλη Βρετανία Διευθυντής του Powerwatch, αναφέρει ότι η βλάβη από την χρόνια έκθεση σε χαμηλά επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας αρχίζει πριν πολύ χρονικό διάστημα κατά τρόπο που το ανοσολογικό σύστημα δεν την αναγνωρίζει. Μετά όμως από μία αθροισμένη βλάβη που έχει δημιουργηθεί, η διόρθωση έχει αρχίσει αλλά υπάρχει αρκετή βλάβη και ο μηχανισμός διόρθωσης δεν είναι επαρκής.
Ο Dr. Jeffrey Hand από την Μεγάλη Βρετανία (Νοσοκομείο Hammersmith) παρατηρεί ότι τα μαγνητικό πεδίο ίσως δημιουργούν βιολογικές βλάβες, διότι δημιουργούν πεδίο εντός του σώματος.
Ο V. Ν. Binhi οπό την Ακαδημία επιστημών της Μόσχας και ο Μ. Fillion-Robin, αναφέρουν ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει την ηλε­κτρομαγνητική ακτινοβολία σε επαγγελματικούς χώρους και κατοικημένες περιοχές ως επιβαρυντικό στοιχείο για τους ανθρώπους. Επίσης, άτομα που εκτίθενται στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε επαγγελματικούς χώρους και κατοικημένες περιοχές είναι ευάλωτα στις μη θερμικές βιολογικές βλάβες, με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία τους.
Ο P. Greinger από το Πανεπιστήμιο Bristol αναφέρει ότι μεσολαβεί μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ έκθεσης στην ακτινοβολία και εμφάνισης των καρκινογεννετικών αποτελεσμάτων και των κλινικών εκδηλώσεων της νόσου. Ο χρόνος αυτός μπορεί να φτά­σει έως τα 30 χρόνια.
Ο Λ. Μαργαρίτης οπό το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέφερε ότι το εξωτερικά ηλεκτρικά πεδία εξασκούν δύναμη υπό μορφή δονήσεων στα ιόντα που υπάρ­χουν στην μεμβράνη του πλάσματος. Το αποτέλεσμα είναι ότι δημιουργείται ένα λανθασμένο σήμα, με αποτέλεσμα να έχουμε διαταραχή στην ηλεκτροχη­μεία και λειτουργία του κυττάρου.

Μέτρα προστασίας.

Άλλες χώρες για να προστατέψουν την υγεία των πολιτών από τις βλάβες της ηλεκτρομαγνητικής ακτι­νοβολίας έχουν μειώσει τα λεγόμενα όρια ασφαλείας, π.χ. χώρες και περιοχές όπως η Ιταλία, Παρίσι, Ισπα­νία (Castila La-Mancia), Ρωσία, Κίνα κ.λ.π. Η Αυστρία(Salzburg) έχει μειώσει τα όρια ασφαλείας σε 0,1μW/cm2 (δηλαδή 7.200 φορές κάτω από τα ελλη­νικά όρια (για συχνότητα 1800MHz), ενώ έχει γίνει εισήγηση για μεγαλύτερη μείωση άλλες 100 φορές πιο κάτω, δηλαδή σύνολο 720.000 φορές κάτω από τα ελληνικά όρια. Η Γαλλία με το καινούριο νομο­σχέδιο του Ιουλίου 2005 μειώνει τα όρια ασφαλείας 7.200 φορές κάτω από τα ελληνικά όρια (δηλαδή στα 0,1μW/cm2) και απομακρύνει τις κεραίες 300μέτρα από τις κατοικίες.

Επίσης η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης( 1999/519 EC) αναφέρει:
Άρθρο 18: «Προσοχή πρέπει να δίνεται στην επικοι­νωνία και κατανόηση των κινδύνων από τα ηλε­κτρομαγνητικά πεδία και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του κοινού για αυτούς τους κινδύ­νους».
Άρθρο 19: «Πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της προ­φύλαξης».
Άρθρο III ©: «Το κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ορισμένα κριτήρια:

   Α) Διάρκεια έκθεσης.
   Β) Τμήματα σώματος υπό έκθεση.
   Γ) Ηλικία.

Σε παρόμοια προβλήματα πλήρωσε πολύ ακριβά ο άνθρωπος την καθυστέρηση λήψης προστατευτικών μέσων, π.χ. οαμίαντος.

   1898: Ελεγκτής σε εργοστάσιο στην Μεγάλη Βρετα­νία προειδοποιεί για τις βλαβερές συνέπειες της σκόνης αμιάντου.
   1911: Πειράματα σε αρουραίους έδειξαν υποψίες ότι η σκόνη αμιάντου είναι βλαβερή.
   1918: Στις Η.Π.Α. οι ασφαλιστικές εταιρείες αρνού­νται να καλύψουν διεκδικήσεις εργατών με έκθεση στον αμίαντο.
   1935-1945: Καρκίνοι πνευμόνων ανακοινώθηκαν σε εργάτες αμιάντου.
   1959-1960: Καρκίνοι εμφανίστηκαν στη Νότια Αφρι­κή σε εργάτες αμιάντου.
   1962-1964: Καρκίνοι εμφανίστηκαν σε εργάτες αμιά­ντου, σε κατοίκους της περιοχής και συγ­γενείς ση Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ.
   1998-1999: Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Γαλλία απαγο­ρεύουν όλα τα είδη αμιάντου.
   2005(Ιανουάριος): Απαγορεύτηκε και στην Ελλάδα η εμπορία και η χρήση του αμιά­ντου.
   Την τελευταία εξαετία, παρατηρείται διπλασιασμός των ασθενειών από αμίαντο, εκτιμή­σεις κάνουν λόγο για 100 000 έλληνες που εκτέθηκαν στο υλικό χωρίς να γνωρίζουν τις συνέπει­ες.
   Στη Γαλλία η Γερουσία σε έκθεσητου 2005 ανα­φέρει: «35.000 θάνατοι αποδίδονται στον αμίαντο από το 1965 έως 1995 και αναμένεται να φτάσουν στους 60 000-100 000 τα 20-25 επόμενα χρόνια.»
   Απόψεις μελών του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας στην Οτάβα του Καναδά (11-13 Ιουλίου 2005)


Οι ομιλίες ορισμένων ομιλητών που έγιναν ήταν προς την κατεύθυνση της πρόληψης και την εφαρμογή της αρχής προφύλαξης από την ηλεκτρομαγνητική ακτι­νοβολία.
Ο ομιλητής Marco Martuzzi από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, Ευρωπαϊκό Τμήμα, Ρώμη, Ιταλία-Ευρωπαϊκό Κέντρο Περιβάλλοντος και Υγείας, μεταξύ άλλων αναφέρει τις εξής Συνθήκες και σκοπούς του ΠΟΥ:

   1) Πλαίσιο Ευρωπαϊκής Συνθήκης (άρθρο 174).
   «Η κοινοτική πολιτική για το περιβάλλον (...) θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή της προφύλαξης (...) προληπτικά μέτρα πρέπει να εφαρμόζονται».
   2) Διακήρυξη του ΡΙΟ για το περιβάλλον και την ανά­πτυξη το έτος 1992 αναφέρει:
   «Όπου υπάρχουν απειλές για σοβαρές και ανεπα­νόρθωτες βλάβες, η απουσία της πλήρως αποδε­δειγμένης επιστημονικής βεβαιότητας δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για την αναβολή δαπανηρών αποτελεσματικών μέτρων που προλαμ­βάνουν την υποβάθμιση του περιβάλλοντος».
   3) Διακήρυξη του Λονδίνου για το περιβάλλον και την υγεία (Partnership παράγραφος 50d) (έγινε δεκτό στην 3η συνάντηση των υπουργών 16-18 Ιουνίου 1999).
   «Θα αναπτύξουμε κανονισμούς στις χώρες μας ώστε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε όλα τα σχετικά προγράμματα για την πρόληψη της έκθε­σης των παιδιών στις περιβαλλοντικές απειλές (...), να προάγουμε και να ενθαρρύνουμε μέτρα για την δημόσια υγεία σε περιοχές όπου παρουσιάζεται ανησυχία για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών, με βάση την αρχή της προφύ­λαξης».
   4) Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Άμστερνταμ(άρθρο 152).
   «Όλοι οι καινούριοι κοινοτικοί κανονισμοί πρέπει να εξασφαλίζουν υψηλού βαθμού προστασία της ανθρώπινης υγείας».
   5) Στόχοι του Π.Ο.Υ..

Α) Οδηγίες και συστάσεις:

   1) Εφαρμογή της αρχής προφύλαξης από τα κέντρα λήψης αποφάσεων σε θέματα υγείας και περιβάλλοντος, με ιδιαίτερη προσοχή στην υγεία των παιδιών.
   2) Εφαρμογή της πρόληψης στα πρώτα στά­δια ισχύος των κανονισμών και κατά τη διαδικασία ανάπτυξης της τεχνολογίας.
   3}Ενίσχυση στια να εντοπισθούν οι προτε­ραιότητες στην έρευνα, ώστε να ενεργο­ποιηθεί η επιστημονική ανάπτυξη και όχι να εμποδιστεί.
   4) Παρεμπόδιση της κακής χρήσης της αρχής προφύλαξης.

Β) Έμφαση στην κατοχύρωση της νομοθεσίας και εφαρμογή της.
Επίσης ο ομιλητής MagedYounes61από τον Π.Ο.Υ. στην εφαρμογή τ«ν κανονισμών και αξιολόγηση τους αναφέρει τα εξής:

   1) Μείωση και πρόληψη στην έκθεση.
   2) Καθαρισμός της περιοχής.
   3) Μέτρα προφύλαξης.
   4) Παρέμβαση για να αποτραπεί η διαδικασία παρα­γωγής παραγόντων κινδύνου.
   5) Μείωση ή εξάλειψη του παράγοντα κινδύνου.
   6) Να ληφθούν υπόψη οι απόψεις αυτών που θίγο­νται από τις αποφάσεις.

Στην Ανάλυση Ίων κινδύνων του προβλήματος(περι­βαλλοντική δικαιοσύνη) αναφέρει: Αυτοί που απο­κομίζουν τα οφέλη είναι οι ίδιοι που δέχονται τους κινδύνους;

Τέλος οι ΤΕ VanDeventer και ΜΗRepacholi62απότον Π.Ο.Υ. ανέφεραν ένα σχέδιο ως οδηγό στους κανονισμούς για την δημόσια υγεία όταν έχουμε επι­στημονική αβεβαιότητα. Έτσι, η αρχή της προφύλαξης-Ευρωπαϊκή Περιβαλλοντική Επιτροπή, 2004:

   1) Επιτρέπει τη θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας.
   2) Εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου υπάρχει επι­στημονική σύγχυση, αβεβαιότητα ή άγνοια.
   3) Ενεργοποιείται για να αποφευχθούν ή να μειω­θούν δυνητικοί σοβαροί ή ανεπανόρθωτοι κίνδυ­νοι στην υγεία και στο περιβάλλον.
   4) Επιτρέπει τη χρησιμοποίηση ενός επιπέδου επι­στημονικών στοιχείων και τη λήψη μέτρων ως προτιμότερη από την αδράνεια.



Επηρεάζεται η Επιστημονική γνώση;

Προβληματισμό προκαλούν οι εξής δημοσιεύσεις.


   Α) Ο DrΗ. Lai63 και η ομάδα του σε μελέτη τους βρήκαν ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προκαλεί βλάβη στο DNA. Τηλεφωνική εταιρεία στην Αμερική χρηματοδότησε την ομάδα του Dr J. Roti για να επαναλάβει το πείραμα. Αυτή η ομάδα στη μελέτη της ανέφερε ότι δεν εμφανίστηκαν βλάβες. Ο φυσικός Dr Neil Cherry από το Τμήμα Περιβαλλοντικής Υγείας του Πανεπιστημίου Lincoln, ο οποίος έκανε την ανασκόπηση αυτής της μελέτης, διαπίστωσε ότι χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές οι οποίες ήταν λιγότερο ευαίσθητες για να αποδείξουν τις βλάβες στο DNA, ώστε δεν ήταν ακριβή η αντιγραφή του πειράματος. Εντούτοις και με τις λιγότερο ευαίσθητες τεχνικές υπήρχαν βλάβες στο DNA.

   Β) Τα Coghill  Ερευνητικά Εργαστήρια στην Μεγάλη Βρετανία σχολιάζουν ότι η επιστημονική γνώση μπορεί να καταστέλλεται ως εξής:

   1) Επτά εκατομμύρια λίρες είχαν δοθεί σε συγκεκριμένους ερευνητές για να μελετήσουν τις πιθανές βλάβες της κινητής τηλεφωνίας. Ένας απ αυτούς, ο Davidde Pomerai από το Nottingham, σε μελέτη του είχε αποδείξει ότι τα μικροκύματα δημιούργησαν θερμικές πρωτεΐνες (heatshockprotein) στα εντερικά σκουλήκια. Αν και του χορηγήθηκε το ποσό, το αρχι­κό του πρωτόκολλο τροποποιήθηκε παρά τις αντιρρήσεις του.
   2) Εάν ο Stewart στη μεγάλη Βρετανία(ο οποίος ήταν υπεύθυνος επιτροπής για την μελέτη βλαβών ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας) είχε συμπεριλάβει όλες τις μελέτες των μη θερμικών βλαβών, στα συμπεράσματα του για τις πιθανές βλάβες της ακτινοβολίας στην ανθρώπινη υγεία θα ήταν διαφορετικά όπως π.χ. στη Skrunda σε μελέτες του 1996. Ο Stewart απάντησε ότι δεν μπόρεσε να λάβει αυτές τις μελέτες. Κι όμως αυτές οι μελέτες έδειχναν βλάβες στα παιδιά μετά από έκθεση στα μικροκύματα στη Latvia.
   3) Επιστημονικές μελέτες οι οποίες αποδεικνύουν μη θερμικές βλάβες αγνοούνται.
   4) Ο DrRobert Becker ανέφερε τα εξής: Επιστήμονες οι οποίοι ανέφεραν βλαβερές επιπτώσεις από οποιοδήποτε μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος έχαναν τα ερευνητικά κονδύλια.
   5) Η έρευνα μπορεί να επηρεαστεί από το πώς χορηγούνται τα ερευνητικά κονδύλια. Π.χ. ερευνητές οι οποίοι είχαν θετική άποψη για τις μη θερμικές βλάβες από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δεν έλαβαν καθόλου χρήματα για έρευνα από το IEGMP. Όπως οι Allen Preece, Alasdair Philips, Anne Silk και το δικό μου εργαστήριο, ενώ όλοι είχαμε στείλει τα πρωτόκολλα.

   Γ) Σε επιστολή του προς εταιρεία τηλεπικοινωνιών ο Dr George Carlo65αναφέρει εξής:
   «Από το 1993 διηύθυνα έρευνα χρηματοδοτούμενη από εταιρεία ασύρματης τηλεπικοινωνίας με σκοπό να εντοπιστούν και να λυθούν τα προβλήματα σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών από αυτά τα τηλέφωνα. Σας κοινοποίησα τα συμπεράσματα της έρευνας. Σήμερα είμαι απογοητευμένος, γιατί δεν λαμβάνονται ορισμένα μέτρα από την ασύρματη βιομηχανία για να προστατέψουν τους καταναλωτές κατά την διάρκεια της αβεβαιότητας ως προς την ασφάλεια τους. Με ανησυχεί το γεγονός ότι μερικά τμήματα της βιομηχανίας αγνοούν τα επιστημονικά αποτελέ­σματα τα οποία εισηγούνται δυνητικές επιδράσεις στην υγεία και επανειλημμένα λανθασμένα αναφέρουν ότι τα ασύρματα τηλέφωνα είναι ασφαλή για όλους τους καταναλωτές συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών».

   Δ) ΟMaisch, Don αναφέρει τον καθηγητή Adey, έναν από του κορυφαίους ερευνητές σε θέματα ηλεκτρομαγνητισμού σε διεθνές επίπεδο από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, επειδή τηλεφωνική εταιρεία δεν περιλάμβανε την δική του μελέτη με θέμα:
   «Αλληλεπίδραση εγκεφάλου και πεδία μικροκυ­μάτων τα οποία παράγονται από τα κινητά τηλέφωνα» στην ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Όταν ο καθηγητής Adey ζήτησε χρηματοδότηση για να επαναλάβει την μελέτη του, η εταιρεία του αρνήθηκε και επιπλέον εισηγήθηκε στον καθηγητή να μην δαπανήσει άλλα χρήματα για μελέτες σχετικά με ηλεκτρομαγνητικά πεδία.

   Ε) Ο καθηγητής Goldsmith, John σε άρθρο του αναφέρει τα εξής:
   «... μεγάλη έρευνα που έγινε για τους κινδύνους στους εργαζόμενους στη Πρεσβεία της Μόσχας (από την μικροκυματική ακτινοβολία) χαρακτηρίζεται ως αρνητική (δηλαδή δεν υπήρχαν βλάβες), αλλά στην πραγματικότητα υπήρχαν μερικά ανησυχητικά αποτελέσματα. Όταν ο δικηγόρος μου παρέδωσε φωτοτυπίες των εγγράφων σύμφωνα με τον νόμο Freedom of Information Αct (ΕλεύθερηΠληροφόρηση), αυτά τα έγγραφα έδειξαν επίμονη συγκάλυψη και εσκεμμένα παραποίηση των απόψεων δια­κεκριμένων επιστημόνων όσον αφορά τους κιν­δύνους από την έκθεση στην μικροκυματική ακτινοβολία».

   Ζ) Ο G. Hyland αναφέρει το σχόλιο του καθηγητού L. Challis, προϊσταμένου της Ανεξάρτητης Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της Κινητής Τηλεφωνίας ότι:
   «Η Κυβέρνηση θέλει εμείς να πούμε ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας είναι απόλυτα ασφαλείς αλλά εμείς δεν μπορούμε να το πούμε αυτό».

   Η) Τον Οκτώβριο 2005 το MicrowaveNews" ανέ­φερε τα εξής:
   Ο Michel Plante, από την Εταιρεία Hydro-Quebec, Canada, στο παρελθόν σταμάτησε μελέτη στο πανεπιστήμιο McGill της ομάδας Armstrong και Theriault πριν την ολοκλήρωση της, επειδή έδειχνε ότι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο στους εργάτες ηλεκτρικών εταιρειών.


Ευρωπαϊκά δικαστήρια και άλλοι παράγοντες βγάζουν αποφάσεις για να προστατέψουν την δημόσια υγεία.

Μερικά δικαστήρια αγνοούν τα λεγόμενα όρια ασφαλείας στη χώρα τους και προχωρούν να βγάζουν απο­φάσεις για να προστατέψουν την δημόσια υγεία συγκεκριμένα:

   1) Ανώτατο δικαστήριο-Εφετείο στη Σουηδία, αποφάσισε ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας απο­τελούν κίνδυνο για το περιβάλλον.
   2) Δικαστήριο στην Ισπανία, πόλη Valladolid5 απο­φάσισε την παύση της λειτουργίας των κεραιών, διότι στο διπλανό δημοτικό σχολείο με 455 μαθητές εμφανίστηκαν 3 λευχαιμίες και ένας καρκίνος των λεμφαδένων (λέμφωμα).
   3) Τον Σεπτέμβριο 2004 με δικαστική απόφαση σταμάτησε η εγκατάσταση κεραίας δίπλα στο σχολείο BANCOFT στην Μ. Βρετανία.
   4) Στις 26 Σεπτεμβρίου 2003 Ανώτατο δικαστήριο στη Μεγάλη Βρετανία αποφάσισε ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες υγείας πριν αποφασιστεί η τοποθέτηση κεραιών.
   5) Στις 22 Οκτωβρίου 2003 ξανά το Ανώτατο δικα­στήριο στην Μεγάλη Βρετανία βγάζει την ίδια απόφαση.
   6) Στην Ιρλανδία ο υπουργός των δημοσίων έργων απαγόρευσε την λειτουργία και εγκατά­σταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας κοντά στα σχολεία.
   7) Εισήγηση του κόμματος TORY(M. Βρετανία) στους δήμους να μην δίνουν άδεια για εγκατά­σταση κεραιών κοντά στα σχολεία, νοσοκομεία κ.λ.π.


Συμπέρασμα

Βλέπουμε ότι η ανησυχία των εμπειρογνωμόνων για την έκθεση του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτι­νοβολία είναι δικαιολογημένη. Ο Παγκόσμιος Οργανι­σμός Υγείας(Οτάβα, Καναδά 2005) και η Ευρωπαϊκή Ένωση εισηγούνται την εφαρμογή της αρχής προφύ­λαξης για την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Την ίδια άποψη έχουν και άλλοι ερευνητές (Hyland, Balmoni, κλπ). Ορισμένες χώρες και περιοχές (Ιταλία, Παρίσι, Ισπανία (Castila La-Mancia), Αυστρία-Salzburg, Ρωσία, κ.λ.π.) προχωρούν και μει­ώνουν τα λεγόμενα όρια ακτινοβολίας για να προστατέψουν το κοινό.
Σε παρόμοια προβλήματα υγείας, η υποβάθμιση των αρνητικών επιδράσεων απέτρεψε τη λήψη προληπτι­κών μέτρων στην αρχή των προβλημάτων με τεράστιες συνέπειες στην υγεία και το περιβάλλον.



Το άρθρο αναδημοσιεύεται από την «ογκολογική ενημέρωση», τεύχος Απριλίου – Ιουνίου 2006. (Το περιοδικό έχει στο παρελθόν βραβευθεί και από την ελληνική αντικαρκινική εταιρεία).

___________________

Διαταραχές του ύπνου, καρδιακά και κυκλοφοριακά προβλήματα, απορύθμιση του ορμονικού συστήματος, αλλοιώσεις της σύνθεσης του αίματος, αύξηση των καρκίνων, ιδίως του εγκεφάλου. Oλες αυτές οι ασθένειες προξενούνται και από το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που δημιουργούν σε ακτίνα 300 μέτρων γύρω τους οι σταθερές κεραίες της κινητής τηλεφωνίας μέσα στο οποίο όλοι οι κάτοικοι, των πόλεων κυρίως, «κολυμπάνε» διαρκώς και αδιακόπως. H αναθέρμανση ενός ήδη παλιού προβλήματος οφείλεται στην επεξεργασία Bέλγων εμπειρογνωμόνων 300 και πλέον ερευνών - μελετών για τα αποτελέσματα που έχουν στην υγεία ανθρώπων και ζώων οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας.
Yπεύθυνη γι αυτή την καταστροφική διαχείριση ενός τόσο μεγάλου προβλήματος που απειλεί ευθέως την ανθρώπινη υγεία είναι και η ίδια η Kομισιόν, που συστήνει η ένταση αναμετάδοσης των τηλεφωνικών κεραιών να είναι της τάξης των 41 βολτ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ οργανικές διαταραχές έχουν αποδοθεί και σε κεραίες που εκπέμπουν με ένταση μόλις 2 βολτ/μέτρο (Παρίσι), 0,5 βολτ/μέτρο (Tοσκάνη), 0,5 βολτ/μέτρο (Eλβετία) και 0,1 βολτ (Aυστρία)! Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες (Γερμανία, Iσραήλ, Γαλλία κ.λπ.) οι καρκίνοι αυξήθηκαν πολύ σε κατοίκους που ζουν σε απόσταση μικρότερη των 400 μέτρων από μια κεραία κινητής τηλεφωνίας ενώ ο συνολικός κίνδυνος για προσβολή αυτών των ατόμων από καρκίνο έχει τριπλασιασθεί μεταξύ 1999 και 2004.
Γ.Δαράτος

απο ρεπορταζ (δε θυμαμαι την πηγη)

_____________________

http://athens.indymedia.org/front.php3? ... 339#572422
http://athens.indymedia.org/front.php3? ... _id=343695

Link απο σχετικα θεματα και συζητησεις στο indymedia.

__________________

http://www.dsi.gr/antennas/panattikh.htm
http://www.edra.ipet.gr/modules1.php?na ... &sid=23459
http://www.chiosnews.com/cn71144559.asp
http://www.press-bank.gr/articles/viewn ... 67FD922F24


Σχετικες σελιδες απο το διαδικτυο
____________________

[noir]

Ενοχα για καρκινογένεση είναι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας και τα κινητά τηλέφωνα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα επιστημονικής έρευνας που έγινε στο Ισραήλ και παρουσιάστηκε χθες, σε ημερίδα στη Θεσσαλονίκη.

Τα στοιχεία παρουσίασε ο καθηγητής γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου στο ΑΠΘ, Κώστας Τριανταφυλλίδης, σε εκδήλωση με θέμα «Κεραίες κινητής τηλεφωνίας - Νομικό πλαίσιο - Προβλήματα εφαρμογής», που συνδιοργάνωσαν το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου και ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης.

«Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η έκθεση ανθρώπινων κυττάρων από πέντε ώς δέκα λεπτά σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία διεγείρει ένα γονίδιο που προκαλεί τη σύνθεση μιας κινάσης (ένζυμο), η οποία φαίνεται ότι συμμετέχει στη διαίρεση και στην αύξηση των κυττάρων. Αυτός ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός των κυττάρων οδηγεί σε καρκινογένεση», τόνισε ο καθηγητής.

Μιλώντας για τη μελέτη της εταιρείας Ιντερφον, που χρηματοδότησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, προέκυψε οριακή, αλλά στατιστικά σημαντική πιθανότητα δημιουργίας καρκίνου από τη δεκαετή έκθεση σε κινητό τηλέφωνο.

Την αύξηση των σταθμών βάσεων, δηλαδή περισσότερες κεραίες και χαμηλότερη ακτινοβολία, πρότεινε ο καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Θωμάς Ξένος.

«Στο Παρίσι υπάρχουν περισσότεροι σταθμοί βάσεων ανά τετραγωνικό μέτρο και η ακτινοβολία είναι 10 χιλιοστά του βατ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ στην Ελλάδα είναι 2,7 βατ ανά τετραγωνικό μέτρο», υποστήριξε κι εξέφρασε την άποψη ότι οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας χάνουν απ' αυτό, γιατί ανεβαίνει το κοστολόγιό τους.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/10/2007

(Τα bold ειναι δικια μου προσθηκη)

[timos_m]

Η ακτινοβολία των bluetooth είναι εξίσου επικίνδυνη με των κινητών;

[O kanenas]

Σερφάροντας με αφετηρία αυτό το site και με αρκετή υπομονή, μπορείτε να βρείτε πολλές χρήσιμες πληροφορίες γύρω από τις κεραίες, τα κινητά και την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

timos_m, σε ένα από τα κείμενα που πέτυχα σερφάροντας, διάβασα ότι η ακτινοβολία των blue tooth είναι σχεδόν μηδενική. Συγκεκριμένα, το διάβασα εδώ, προς το τέλος που λέει "Τρόποι προστασίας από την ακτινοβολία κινητών τηλεφώνων".

[timos_m]

Ευχαριστώ O kanenas! Στη Wikipedia είδα ότι τα bluetooth κατατάσσονται σε τρεις κλάσεις. Class 1, 2, 3. Η κλάσεις 2 και 3 είναι αρκετά μικρότερης έντασης από την ακτινοβολία του κινητού, αλλά η 1 είναι στα ίδια επίπεδα. Φαντάζομαι, βέβαια, πως για το βαθμό επικινδυνότητας λαμβάνεται υπόψη και το εύρος συχνοτήτων εκτός από την ένταση.

[Hengeo]

Δυστυχώς θα αργήσουμε πάρα πολύ να μάθουμε όλη την αλήθεια για αυτό το θέμα.. Είναι πολλά τα λεφτά Άρη!

[engel]

Εμένα το σχολείο που πήγαινα ήταν 200 μέτρα απόσταση από κεραία της Vodafone...μ@λ@κία ε;

[Jheremias]

Νομίζω οτι δύναμαι, σε αυτό το forum του semfe.gr να ανοίξω ένα thread, το οποίο σε παρόμοια fora του είδους δεν θα είχε καμία απήχηση.

Αιτία για το thread αυτό στάθηκαν οι καλοί μου φίλοι "O_Xamenos" και "Nikolas" με τους οποίους τσακωνόμαστε συνέχεια περί αυτού του ζητήματος.

Να τονίσω εδώ, οτι δεν θέλω να πείσω κανέναν, ούτε να "περάσω" τη δική μου άποψη. Θέλω απλά να ΜΑΘΩ μερικά πράγματα, και να ΑΚΟΥΣΩ γνώμες, οι οποίες όμως, παρακαλώ, να έχουν ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ υπόσταση (αναφέρεται στον τίτλο του thread, δεν έγραψα "γνώμες" αλλά "επιστημονικές απόψεις".

Αυτά που θα γράψω, είναι αντικείμενο μελέτης της φυσικής, της φυσιολογίας, μετρήσεων σε πλαίσια project και εργασιών, καθώς και σε βιβλιογραφικές αναφορές σε άλλα επιστημονικά papers και εργασίες, που έτυχε να διαβάσω, να ενημερωθώ.

Αιτιατό: Το κατέβασμα κεραιών από ταράτσες κτιρίων, με πρόσφατο παράδειγμα στην Αμφικράτους 27 στο νέο κόσμο, όπου, μαζί με τις 2 παράνομες κεραίες, κατέβηκε και ένας στύλος του AWMN, καθώς και προπυλακίστηκαν γυναίκα, αδερφή και διαλύθηκε αυτοκίνητο του ιδιοκτήτη.Αντίστοιχο url σε γνωστό forum.

Γεγονότα και επιστήμη (theos, αν είναι να αρχίσεις πάλι να γράφεις βλακείες για το τι θεωρώ εγώ γεγονότα και τι ο άλλος, καλύτερα μην το κάνεις γιατί πολύ απλά δεν θα ασχοληθώ. Τα γεγονότα είναι αυτά που ορίζει η ΕΠΙΣΤΗΜΗ και τίποτα παραπάνω. Τα υπόλοιπα είναι παραφιλολογίες που μπορεί κανείς να διαβάσει σε συνέντευξη της Λουκά από τον Λιάγκα  :P  :P )

Πως δουλεύει η Κινητή Τηλεφωνία

H κινητή τηλεφωνία λειτουργεί με το σύστημα των ΚΥΨΕΛΩΝ - ΣΤΑΘΜΩΝ ΒΑΣΗΣ. (Cell - BTS). Τι σημαίνει αυτό; Οτι κάθε σταθμός βάσης εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που καλύπτει συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Αυτή η περιοχή, ονομάζεται κυψέλη. Το μέγεθος της κυψέλης εξαρτάται από την περιοχή, από το ποσοστό χρηστών που πρέπει να εξυπηρετηθούν, από τη δόμηση της περιοχής, από την ατμόσφαιρα. Είναι οι ίδιες γέωτοπογραφικές μελέτες που κάνει και η ΔΕΗ, για το τι είδους μονωτήρες θα τοποθετήσει σε κάθε πυλώνα, όπως και σε απόσταση θα είναι οι πυλώνες μεταξύ τους).

Απλά μαθηματικά:

Αν υπάρχει ΜΙΑ κεραία σε ΜΕΓΑΛΗ απόσταση, τι ακριβώς παθαίνει η ένταση του Ηλεκτρικού, αλλά και του Μαγνητικού πεδίου; Για να μην ψάχνετε τα βιβλία σας, σας λέω οτι είναι ανάλογη του 1/r^2. Άρα, με κοινή λογική, όσο πιο μακριά η κεραία, τόσο πιο ΔΥΝΑΤΗ ΙΣΧΥΣ πρέπει να έχει, για να φτάνει σε μακρινές αποστάσεις. Σωστά; Γιαυτό και τα κεραιοσυστήματα ραδιοφώνου και τηλεόρασης είναι μακριά, γιατί εκπέμπουν σε ισχύ ίσως και 100 φορές πιο πάνω από την κεραία κινητής τηλεφωνίας (οι σταθμοί ραδιοφώνου της Αττικής ξεκινάνε με ισχύ εκπομπής 5KW. Υπάρχουν και μερικοί που φτάνουν 50KW (πηγή: radiofono.gr)  Γιαυτό τα έχουμε ανεβάσει στον Υμμητό, ώστε να πετυχαίνουμε με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: Να έχουμε ΟΣΟ ΠΙΟ ΜΑΚΡΙΑ γίνεται ραδιοφωνικό σήμα, και να μην "ψήνει" η πανίσχυρη κεραία οτιδήποτε εκεί κοντα.

H διαφορά με την κινητή τηλεφωνία, είναι οτι, σε ΚΑΘΕ ΚΥΨΕΛΗ, δεν θέλουμε μόνο λήψη. Θέλουμε και εκπομπή, μια και ΜΙΛΑΜΕ στο κινητό μας, δεν ΑΚΟΥΜΕ μόνο. Οπότε, ένα τέτοιο σύστημα δεν εξυπηρετεί, αφενός γιατί θα υπήρχαν αληλλεπικαλύψεις στην ομιλία (φανταστείτε, να είχαμε σύνολο 3 ραδιοφωνικές κεραίες κινητής: Αφού η κινητή τηλεφωνία λειτουργεί στην ίδια ακριβώς συχνότητα για όλα τα δίκτυα, (1800MHz) θα είχαμε αναιρετική συμβολή και αληλλεπικαλύψεις.) και αφετέρου...το κινητό μας δεν θα έπιανε πέρα από την ελευσίνα. Επομένως, η απλή μαθηματική λογική λέει οτι πρέπει να έχουμε πολλές και με χαμηλή ισχύ κεραίες (γιατί αν μια κεραία έχει παραπάνω ισχύ από ότι πρέπει, θα αληλλεπικαλύπτει άλλη κυψέλη, και λόγω αναιρετικής συμβολής θα χάνονταν κλήσεις).

Τι ισχύ έχει ένα BTS ;

Λοιπόν ένα BTS (Base Transeiver Station) είναι της παρακάτω μορφής:



Πάνω πάνω βλέπετε τους πομποδέκτες (που θα πούμε μερικά τεχνικά στοιχεία παρακάτω) ενώ αμέσως λίγο πιο κάτω, ένα μικρό ΠΙΑΤΑΚΙ (που μοιάζει με κυλινδρικό τύμπανο) που είναι μια μικροκυματική ασύρματη ζεύξη για να επικοινωνεί αυτός ο σταθμός βάσης με τον αμέσως κοντινότερό του. Η μικροκυματική αυτή ζεύξη, ΠΡΕΠΕΙ να είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΙΚΗ και να μη συναντάει ΚΑΝΕΝΑ ΕΜΠΟΔΙΟ στο δρόμο της. Αλλιώς :: δεν δουλεύει. Αυτή νομίζω οτι δεν ενοχλεί κανένα. Σωστά; Επίσης σε πολλές περιπτώσεις αυτή η ζεύξη δεν υπάρχει και η επικοινωνία με τον επόμενο σταθμό βάσης γίνεται μέσω επίγειου καλωδίου. Ο ΟΤΕ Α.Ε για τις επικοινωνίες σε υπεραστικές επικοινωνίες χρησιμοποιεί τέτοιες ζεύξεις ανάμεσα στα κέντρα του.

Οι πομποδέκτες. Ένταση, τεχνικά χαρακτηριστικά, συγκρίσεις και μαθηματικά

Οι κεραίες αυτές, είναι ΜΑΚΡΟΣΤΕΝΕΣ, μήκος ένα με 2 μέτρα, πλάτος 10 με 20 εκατοστά, πάχος 5-10 εκατοστά και τοποθετούνται κατακόρυφα. Όπως είπαμε πιο πάνω, οι κεραίες αυτές πρέπει για την καλή λειτουργία του δικτύου να εκπέμπουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο και μέχρι συγκεκριμένα σημεία. Επομένως, είναι κατευθυντικές και στο οριζόντιο, και στο κατακόρυφο επίπεδο. Η πιο διαδεδομένη κεραία είναι της εταιρίας Kathrein, το μοντέλο 739630, που μπορείτε να δείτε από το επίσημο φυλλάδιο του κατασκευαστή (εδώ οτι στο κατακόρυφο επίπεδο εκπέμπουν μηδενικά ενώ εκπέμπουν πλήρως ελεγχόμενα στο οριζόντιο.

Τυπικές τιμές σύμφωνα με το Νόμο :

Συνολική Πυκνότητα Ισχύος (Ισχύς εκπομπής):

5,4 W/m^2 κοντά σε σχολεία και 6,3 W/m^2 γενικά. ((Νόμος 53571 / 3839 - ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000 και Νόμος 3231 - ΦΕΚ 13/Α/3/2/2006) ) Αυτό είναι το 70% του ΟΡΙΟΥ που έχει ορίσει η ICNIRP για την Ε.Ε. Απόφαση της E.C: (1999/519/EC,30-7-1999). Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, κοντά σε σχολεία είναι στο 60% των ορίων της Ε.Ε.

Ένταση Ηλεκτρικού Πεδίου : 45 V/m
Ένταση Μαγνητικού Πεδίου:  0,122 A/m

Τα όρια αυτά ισχύουν όταν η έκθεση στην ακτινοβολία είναι ΣΥΝΕΧΗΣ και ΜΟΝΙΜΗ. Οι τιμές των ορίων αναφέρονται ως χρονικός μέσος όρος οποιουδήποτε εξάλεπτου έκθεσης. Για να δούμε λίγο ακόμα φυσική + μαθηματικά.

Αν έχω λοιπόν μια κεραία που λειτουργεί στα 41,25 V/m. (Τυπικές τιμές λειτουργίας κεραίας μέσα σε αστική περιοχή, σε Ελλάδα και ΕΕ). Έστω λοιπόν οτι σε ύψος ενός μέτρου από την ταράτσα του κτιρίου Α βρίσκεται τοποθετημένη μια κεραία κινητής τηλεφωνίας. Σε απόσταση 15m από το κτίριο αυτό, υπάρχει ένα άλλο κτίριο, έναν όροφο χαμηλότερο από το κτίριο Α. Στα 5 μέτρα οριζόντιας απόστασης από την κεραία η ένταση πέφτει στα 20V/m. Στα 13 μέτρα,  λίγο πριν το κτίριο Β η ένταση είναι ήδη 10V/m, ενώ ακριβώς πάνω από το κτίριο, σε ύψος 2m η ένταση είναι 5V/m. Σε όλες τις άλλες κατευθύνσεις η έτναση είναι πολλές πολλές τάξεις μεγέθους μικρότερη. Προφανώς μέσα στο κτίριο Α η ένταση είναι πολλές τάξεις μεγέθους μικρότερη γιατί η ήδη ελάχιστη ακτινοβολία στο κατακόρυφο επίπεδο εξασθενείται από την ταράτσα, τα οικοδομικά υλικά, την πλάκα. Στα μπαλκόνια του κτιρίου Β προς την πλευρά της κεραίας η ένταση είναι μικρότερη από ένα V/m ενώ ΜΕΣΑ στο κτίριο Β, πολλές φορές λιγότερη λόγω εξασθένησης από πόρτες, υλικά, κλπ.

Δική σας επιβεβαίωση:

Κτίριο Φυσικής, υπόγειο, πίσω πόρτα (εκεί που είναι το γκαράζ που παρκάρει ο Πιττλιγκερ). Μπείτε μέσα από την πόρτα, και κρατήστε το κινητό σας μακριά από το τζάμι της πόρτας. Το σήμα που είχατε απέξω ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΤΑΙ. Η σιδερένια πόρτα του κτ. Φυσικής, είναι ικανή να ΚΟΨΕΙ ΟΛΗ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΔΕΣΜΗ που έκανε το κινητό να πιάνει. (Εμ λογικό, τι το περάσαμε, ραδιενέργεια ή σωματίδια β;! )

Power Control

Το κινητό τηλέφωνο, έχει μια λειτουργία που λέγεται Power Control. Δηλαδή, όταν έχει ισχυρό σήμα (5 γραμμές) ρίχνει την ισχύ εκπομπής του μέχρι και στο 0,01W. Αν έχει ΜΙΑ ή ΔΥΟ γραμμές, έχει μέχρι και 2W. (Απλή φυσική, μια και "παλεύει" περισσότερο να μιλήσει με την κεραία, και να στείλει σωστά τα λόγια σας προς τα κει). Και τα 2 αυτά Watt είναι ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΜΕΝΑ, χωρίς καμία εξασθένιση, απευθείας πάνω στους ιστούς του κεφαλιού μας. Αν έχετε Hands Free και μια γραμμή, το χέρι σας που κρατάει το κινητό τρώει χωρίς καμία εξασθένιση τα 2W. Αν το έχετε στην τσέπη, το σώμα σας τα τρώει.

Τι πρότιμάτε..την εξασθενημένη ένταση της κεραίας, ή τα 2W στο αυτί σας πάνω;

Δείτε που βρίσκεται η κινητή και που τα ραδιοκύματα στο Η/Μ φάσμα (μετρήσεις προγράμματος hermes - http://hermes.ntua.gr)



Devil's Advocate

Είναι γεγονός οτι ακόμα, δεν έχουν γίνει σαφή τα βλαβερά αποτελέσματα, θερμικά και βιολογικά από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Δεν έχει όμως να κάνει αυτό με το αν είναι του κινητού, του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης. Οι έρευνες γίνονται, η επιστήμη προχωράει. Και ανεξάρτητα από κάθε βλαβερή συνέπεια, είναι πέραν του προφανούς οτι προτιμώ τα αποτελέσματα της εξασθενημένης δέσμης της κεραίας, παρά τα 2 ή έστω και 1,5W πανω στο αυτί ή στο σώμα μου. Επίσης, για την κινητή τηλεφωνία έχουν γίνει δεδάδες φορές περισσότερες έρευνες από ότι για τον αμίαντο ή τη ραδιενέργεια. Γιαυτό και είναι τόσο ταχεία η διάδοσή της. Συνέχεια, ακόμα και εντός ΕΜΠ, γίνονται έρευνες με αμφίβολα αποτελέσματα. Το πιθανότερο είναι, οτι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία εχει βλαβερές συνέπειες για τον άνθρωπο. Τι θα γίνει όμως; Θέλουμε κινητό τηλέφωνο ναι η όχι;

Επίσης πολλές φορές οι κεραίες δεν είναι νόμιμες. Δεν έχουν άδεια χρήσης, άδεια συχνότητας, άδεια έντασης, που δίνει ο "Δημόκριτος" και η "ΕΕΑΕ". Πρέπει να κλείνουν αμέσως, με τις νόμιμες διαδικασίες.

Ο Φασισμός

Δεν είμαι ιδιοκτήτης καμιάς εταιρίας κινητής τηλεφωνίας, δεν είμαι ούτε εργαζόμενος, ούτε τσιράκι των εταιριών. Απλά θεωρώ οτι η ημιμάθεια είναι ΑΝΑΠΗΡΙΑ, και το σπάσιμο των κεραιών είναι ΠΑΡΑΝΟΜΗ και ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ πράξη, από ανθρώπους ΗΜΙΜΑΘΕΙΣ και χωρίς καμία επιστημονική υπόσταση ή γνώση. Γιατί εξαιτίας τους, δεν έχω σήμα στο κέντρο της Αθήνας και ψήνω το αυτί μου για να επικοινωνήσω με το σπίτι μου. Επίσης, να σχολιάσω το γεγονός του ξυλώματος της κεραίας πάνω από τις εστίες; Τα παιδιά των εστιών έχουν πολλούς τρόπους να επικοινωνούν με το σπίτι τους και με τον κόσμο. Εύγε παίδες. Ψήστε τους τα κεφαλάκια!

Greetings,
Jheremias
Φοιτητής Εφ. Φυσικής

title edited by timos_m
merged by drcypher

[timos_m]

Παρόλο που δεν το χω ψάξει πολύ το θέμα, έχω την εντύπωση πως πράγματι όταν το κινητό δεν έχει σήμα, η ένταση της ακτινοβολίας που "τρώμε" είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που "τρώμε" από το δίκτυο σε περιοχή με καλό σήμα, πράγμα που επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία που δίνεις, Jheremias, θεωρώντας ότι είναι έγκυρα.

Ό,τι κι αν ισχύει πάντως, αυτό που ξέρω είναι ότι εδώ που μένω (Νέες Εστίες) πολύ συχνά κόβονται οι κλήσεις μου επειδή χάνεται το σήμα..

[Jheremias]

O,τι κι αν ισχύει πάντως, αυτό που ξέρω είναι ότι εδώ που μένω (Νέες Εστίες) πολύ συχνά κόβονται οι κλήσεις μου επειδή χάνεται το σήμα..

Μα αφού, έπρεπε να κατέβει η παλιοκεραία! ....

timos_m,αν θες τη συμβουλή μου, μη μιλάς πολύ στο κινητό. Προσπάθησε να το αποφεύγεις...η βγαίνε προς τα έξω να διευκολύνεις λίγο την επικοινωνία. Κρίμα να ψήνεις το κεφάλι σου....

[theos]

Off Topic

jheremias ότι λέει η επιστήμη με αποδείξεις είναι γεγονός. Η γνώμη σου όμως και μάλιστα με κακή διατύπωση δεν είναι γεγονός. Νόμιζα ότι είχες συμφωνήσει σε αυτό...

[panosssvent19]

Ksereis file mou jeremias exoume mia diafonia se ola auta pou les

Dld epeidei to exo psaksei kai egw ligo to thema den gnorizeis oti olla auta pou les einai pragmatikes allithes kaii sunfono apolita mazi sou alla katholou ma katholou efarmosimes....

Dld oi etairies kinitis tilefonias den einai agies afksanoun sunexws tin entasi twn keraiwn kai ksepernoun paranona ta oria asfaleias gia na mporoun na kalipsoun tis angkes twn 3G kinitwn kai genikotera ka kafiounte oti exoun poli kalo sima is baros tis ugeias mas...Otan loipon kaneis mia katagkelia tote amesos eidopoiounte me ta gnwsta kai mi ekseretea cone tous kai amesos fernoun tis keraies sta epitrepta oria molis figi o elenxos ksana pali ta idia kai ksana pali sto full i keraia.I lusi einai apli gia to probluma pou les.I mia keraia se kathe an einai dunaton mpalkoni kate spitiou kai kathe taratsas me poli mikri entasi i mia keraia poli dunati kai isxiri oso poio makria ginete...Alla dustixos o protos tropos tha einai polieksodos kai o deuteros tropos den kaliptei oles tis anagkes peri sumatos kinitwn giati apo steno se steno to sima mia tha einai full mia katholou...Dialexte kai parte...

Egw proteinw mia se kathe mpalkoni...

[drcypher]

Η καλύτερη λύση είναι να φοράμε στο κεφάλι έναν κομψό κλωβό Faraday να τελειώνει η ιστορία... Ενδεχομένως να επανέλθω με περισσότερα σχόλια, αλλά προς το παρόν θα προτιμούσα να μην μπούμε στο δίλημμα "κεραίες παντού" αλλιώς "ψήστε τα κεφάλια σας λόγω χαμηλού σήματος". Μ' αυτή τη λογική θα σου πει κάποιος που μένει π.χ. στις εστίες (μιας και το ανέφερες) και δεν χρησιμοποιεί (σου λέω εγώ) κινητό ότι "δεν θα τρώω την ακτινοβολία της κεραίας όλη την ημέρα και όλη τη νύχτα για να μην ψηθεί το δικό του κεφάλι τα 10 λεπτά που θα μιλήσεις συνολικά στο κινητό σου"...

Ένιχού, ρίχτε μια ματιά και στα στοιχεία που έχει παραθέσει ο noir στο αρχικό post (με το οποίο συνένωσα του Jheremias)

[skywalker]

cyfer:
Η καλύτερη λύση είναι να φοράμε στο κεφάλι έναν κομψό κλωβό Faraday να τελειώνει η ιστορία... Razz

Eixa tin entyposi oti o klobos faraday epityxanei mono thorakisei enanti ton ilektrikon pedion.Bf oti pio exypno exeis pei ayto to mina

[Jheremias]

Ksereis file mou jeremias exoume mia diafonia se ola auta pou les

Dld epeidei to exo psaksei kai egw ligo to thema den gnorizeis oti olla auta pou les einai pragmatikes allithes kaii sunfono apolita mazi sou alla katholou ma katholou efarmosimes....

Dld oi etairies kinitis tilefonias den einai agies afksanoun sunexws tin entasi twn keraiwn kai ksepernoun paranona ta oria asfaleias gia na mporoun na kalipsoun tis angkes twn 3G kinitwn kai genikotera ka kafiounte oti exoun poli kalo sima is baros tis ugeias mas...Otan loipon kaneis mia katagkelia tote amesos eidopoiounte me ta gnwsta kai mi ekseretea cone tous kai amesos fernoun tis keraies sta epitrepta oria molis figi o elenxos ksana pali ta idia kai ksana pali sto full i keraia.I lusi einai apli gia to probluma pou les.I mia keraia se kathe an einai dunaton mpalkoni kate spitiou kai kathe taratsas me poli mikri entasi i mia keraia poli dunati kai isxiri oso poio makria ginete...Alla dustixos o protos tropos tha einai polieksodos kai o deuteros tropos den kaliptei oles tis anagkes peri sumatos kinitwn giati apo steno se steno to sima mia tha einai full mia katholou...Dialexte kai parte...

Egw proteinw mia se kathe mpalkoni...

Αυτό που λες δεν το αρνούμαι. Υποψιάζομαι οτι μπορεί να συμβαίνει. Όμως, δεν ΣΥΜΦΕΡΕΙ τις εταιρίες να μεγαλώνει η ένταση της κεραίας, γιατί πολύ απλά, όπως ανέφερα παραπάνω, γίνεται αληλλεπικάλυψη με τη γειτονική της. Οι UTMS κεραίες (3G) που αναφέρεις είναι πολύ χαμηλότερης έντασης από τις GSM που εξυπηρετούν τις κλήσεις. Τέσπα...Τι να πω. Πάντως όπως και να χει, καλύτερα, έστω και η αυξημένη ένταση της κεραίας είναι ΚΑΛΥΤΕΡΗ από καθόλου κεραία, και μηδενικό σήμα !!!!!!!!!

Τα 2W στο αυτί συνεχίζουν, πέρα από την αυθαιρεσία κάθε εταιρίας να είναι χειρότερα.